• अर्थ सरोकार सम्बाददाता 

काठमाडौँ – बेन्जन, फेमेली र सनफ्लो तेल अखाद्य रहेको प्रमाणित भएको छ । खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले तेलको नमुना परीक्षण गर्दा यस्तो भेटिएको हो । बजारमा अखाद्य तेल बेचिराखिएको उजुरीका आधारमा गरिएको अनुगमनका क्रममा यस्तो कैफियत फेला परेको हो । विभागले बेन्जन, शिवशक्ति ब्रान्डको फेमेली, स्वस्तिक ब्राण्डको सनफ्लो, धारा ब्रान्ड, धारा हेल्थ, सिजीको सेफ ब्रान्ड सनफ्लो, अमृत सनफ्लावर, फर्चुन सनफ्लावर, सनफ्लो र शान्ति सोयाबिनको नमुनाहरू संकलन गरी जाँच गरेकोमा बेन्जन, फेमेली र सनफ्लो तेल मापदण्डविपरीत भएको भेटिएको छ ।

विभागका वरिष्ठ खाद्य अनुसन्धान अधिकृत एवम् प्रवक्ता पूर्णचन्द्र वस्तीका अनुसार ९ तेलमा परिक्षण गर्दा ३ तेल अखाद्य भएको प्रमाणित भएको हो । ‘९ वटा ब्रान्डको तेल परीक्षण गर्दा ३ वटामा एसिड भ्यालु बढी देखियो । ती उद्योगलाई खाद्य ऐन २०२३ अनुसार कारबाही हुन्छ ।’ उनले भने । उनका अनुसार कैफियत फेला परेका तीन वटा ब्राण्डको तेलमा एसिड भ्यालु ० दशमलव ५ प्रतिशतभन्दा बढी भेटिएको थियो । जुन स्वास्थ्यका लागि हानीकारक हुन्छ । एसिड भ्यालु बढी हुँदा अपचको समस्या हुने, छालामा समस्या देखिने, पाचन प्रक्रियामा समस्या देखिने र अन्तत: क्यान्सरसम्म हुने जानकारहरु बताउंछन् । 

कारवाही भने फितलो :

यद्यपी यसरी जनस्वास्थ्यमाथि खेलवाड नै हुने गरी तेल बेच्दा पनि यस्तो अखाद्य बस्तु बेच्नेलाई कारवाही भने निकै फितलो हुने गरेको छ । ऐनअनुसार कमसल खाद्य वस्तु बिक्री हुँदा सुरुआतमा एक हजार रुपैयाँ मात्रै जरिवाना छ । पटक–पटक गल्ती गरे १० हजार रुपैयाँसम्म मात्रै जरिवाना हुने प्रावधान छ । यसरी निकै नै फितलो कानुन भएकाले पटक पटक गल्ती गर्ने गरेको फेला परेको छ । यसमा विभागकै कर्मचारीको समेत मिलेमतो हुने गरेको छ । दसैंअघि आपूर्ति विभागले शिवशक्ति ब्रान्डको फेमेली तेल उद्योगमा अनुगमन गरेको थियो । फेमिली तोरी तेलको पेरोक्साइड भ्यालु ११ दशमलव ५३ मिलिइक्वीभेलेन्ट/किलोग्राम फेला परेपछि उक्त उद्योगमा अनुगमन भएको थियो । तोरीको तेलमा पेरोक्साइड भ्यालु १० मिलिइक्विमेलेन्ट/किलोग्रामभन्दा कम हुनुपर्ने खाद्यविज्ञहरू बताउँछन् ।

 यो पनि पढ्नुहोस् :
नेपालमा विक्री हुने पतंजलि तेल ‘अखाद्य’ भएको पुष्टी, ल्याबको रिपोर्टले भन्छ, ‘तेल गुणस्तरहीन छ’