काठमाडौँ । भारत र सिङ्गापुरबीच हालै सम्पन्न उच्चस्तरीय वार्ताले दुई देशबीचको सम्बन्धलाई नयाँ उचाइमा पुर्याएको छ । प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र सिङ्गापुरका प्रधानमन्त्री लरेन्स वङबीच दिल्लीमा भएको भेटमा प्रविधि, सेमीकन्डक्टर, सीप विकास र सुरक्षा सहकार्यका क्षेत्रमा ठोस पहलहरू अघि सारिएका छन् ।

वार्तापछि जारी संयुक्त वक्तव्यमा दुवै पक्षले ‘भविष्यका प्रविधि साझेदारी र सीप विनिमय’ लाई आफ्नो सम्बन्धको मुख्य आधार बनाउने बताएका छन् । सिङ्गापुरले आफ्नो दशकौँको सेमीकन्डक्टर प्रविधि र उत्पादन अनुभव भारतसँग साझा गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको छ । सिङ्गापुर सेमीकन्डक्टर इन्डस्ट्री एशोसिएसनका कार्यकारी निर्देशक एङ वी सेनले भने, ‘हामी भारतको प्रविधि–उद्योगलाई सशक्त बनाउन सिङ्गापुरको ज्ञान र सीप सिधै हस्तान्तरण गर्न इच्छुक छौँ ।’

भारतका प्रधानमन्त्री मोदीले भने सिङ्गापुरलाई ‘विश्वसनीय रणनीतिक साझेदार’ भन्दै पहलगाम आतंकवादी हमलामा देखाएको सहानुभूतिको प्रशंसा गरे । उनले भने, ‘दक्षिण एशिया र दक्षिणपूर्व एशियाबीचको स्थायित्वका लागि हाम्रो साझेदारी अनिवार्य छ । सिङ्गापुरले संकटका घडीमा भारतलाई दिएको समर्थन हाम्रो साझा सुरक्षा दृष्टिकोणको प्रमाण हो ।’

सीप विकास कार्यक्रममा पनि सहकार्यलाई प्राथमिकता दिइएको छ । सिङ्गापुरले भारतीय औद्योगिक तालिम संस्थाहरूसँग मिलेर ‘सीप एक्सचेन्ज कार्यक्रम’ सुरु गर्नेछ, जस अन्तर्गत हजारौँ युवालाई प्रविधि र उत्पादन सम्बन्धी तालिम दिइनेछ । यसले भारतको ‘स्किल इन्डिया’ अभियानलाई प्रत्यक्ष फाइदा पु¥याउने अपेक्षा गरिएको छ ।

व्यापारिक दृष्टिले पनि सिङ्गापुर भारतीय लगानीका लागि नयाँ द्वार बन्दैछ । सेमीकन्डक्टर निर्माण, हरित ऊर्जा र डिजिटल इन्फ्रास्ट्रक्चर क्षेत्रमा सिङ्गापुरका लगानीकर्ताले भारतमा नयाँ परियोजनाहरू सुरु गर्ने तयारी गरेका छन् । भारतले भने सिङ्गापुरलाई दक्षिणपूर्व एशियासँगको व्यापारिक र प्राविधिक जोडको केन्द्रबिन्दुका रूपमा लिने योजना अघि सारेको छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय विश्लेषकहरूले यस भेटलाई भारत–सिङ्गापुर सम्बन्धको नयाँ अध्याय मानेका छन् । उनीहरूको मूल्याङ्कनमा यो साझेदारीले केवल व्यापारिक फाइदा मात्र होइन, क्षेत्रीय राजनीतिक सन्तुलनमा पनि नयाँ आयाम थप्नेछ । चीनको बढ्दो प्रभावबीच सिङ्गापुर–भारत सहकार्यले दक्षिणपूर्व एशियामा एक ‘स्मार्ट सन्तुलन’ कायम गर्ने संकेत दिएको छ ।

अन्ततः यो भेटले स्पष्ट सन्देश दिएको छ– भारत र सिङ्गापुरबीचको सम्बन्ध केवल अर्थतन्त्र वा प्रविधिमा सीमित छैन, यो साझा दृष्टिकोण र मूल्यहरूमा आधारित ‘भविष्यको सहयात्रा’ हो ।